Joriy yilning mart oyidan boshlab O‘zbekistonda tovarlar, jumladan, qadoqlangan suv va yaxna ichimliklarni majburiy raqamli markirovkalash tizimi joriy etildi. Yangilik bozor shaffofligini oshirish, iste’molchilarni himoya qilish va yashirin iqtisodiyotga qarshi kurashishga qaratilgan. Biroq, ishlab chiqaruvchilar, importerlar va distribyutorlar uchun bu yangi talablarga moslashish zarurligini anglatadi.
Markirovka bilan shug'ullanish murakkab bo'lishi mumkin va bu yerda bozor ishtirokchilari duch keladigan asosiy muammolarni sanab o’tamiz:
1. Markirovkani amalga oshirish xarajatlarini qanday kamaytirish mumkin?
2. IT tizimlarini integratsiyalash bilan bog'liq muammolar: qanday qilib nosozliklarni oldini olishi mumkin?
3. Tovarlarning har bir donasini nazorat qilish: katta hajmdagi ma'lumotlar bilan qanday kurashish mumkin?
4. Malakali kadrlar tanqisligini qanday oldini olish mumkin?
5. Import qilinadigan tovarlarni markirovkalashni qanday soddalashtirsa bo’ladi?
6. EHFni shakllantirishda qanday xatolardan qochish kerak?
7. Moliyaviy risklarni qanday kamaytirish va jarimalardan qochish kerak?
8. Ta'minot zanjirida kechikishlarni qanday oldini olish mumkin?
- Raqamli markirovkalash uskunalar, dasturiy ta'minot va xodimlarni o'qitishga katta sarmoyalarni talab qiladi. Ishlab chiqaruvchilar mahsulotlarga kodlarni qo'llash uchun asbob-uskunalar sotib olishlari kerak, bu ayniqsa kichik biznes uchun katta xarajat bo'lishi mumkin. Importchilar mahsulotlarni mamlakatga kirgunga qadar etiketlash uchun qo'shimcha xarajatlarga duch kelishadi va distribyutorlar mahsulotlarni kuzatish uchun buxgalteriya tizimini yangilashlari kerak.
- Maslahat: Tadbiq qilish xarajatlarini minimallashtiradigan va ishga tushirish jarayonini tezlashtiradigan tayyor markirovka integratsiya yechimlaridan foydalaning.
2. IT tizimlarini integratsiyalash bilan bog'liq muammolar: qanday qilib nosozliklarni oldini olishi mumkin?
- Raqamli markirovkalash bilan ishlash uchun kompaniyalar Soliq.uz va Asl Belgisi tizimlari bilan integratsiyalashishi kerak. Bu allaqachon murakkab ERP tizimlariga ega bo'lganlar uchun muammo bo'lishi mumkin. Mos kelmaslik yoki konfiguratsiya xatolari ma'lumotlarni uzatishda kechikishlar va moliyaviy yo'qotishlarga olib kelishi mumkin.
- Yechim: Tez va muammosiz integratsiyaga yordam beradigan mutaxassislar bilan bog'laning. Misol uchun, Smartup buning uchun keng qamrovli yechimlarni taklif qiladi.
3. Tovarlarning har bir donasini nazorat qilish: katta hajmdagi ma'lumotlar bilan qanday kurashish mumkin?
- Markirovka mahsulotning har bir birligini uning harakatining barcha bosqichlarida - ishlab chiqarishdan to iste'molchigacha kuzatishni talab qiladi. Bu, ayniqsa, suv va ichimliklar ishlab chiqaruvchilar va distribyutorlar kabi katta hajmli kompaniyalar uchun qiyin.
- Tavsiya: Buxgalteriya hisobi va nazoratining avtomatlashtirilgan tizimlarini joriy etish qo‘lda bajariladigan jarayonlarga sarflanadigan vaqtni qisqartiradi va xatolarni minimallashtiradi. Smartup bu vazifalarni soddalashtirishga yordam beradi.
4. Malakali kadrlar tanqisligini qanday oldini olish mumkin?
- Markirovka bilan ishlash uskunalarni sozlashdan tortib davlat tizimlari bilan integratsiyalashuvgacha bo'lgan maxsus bilim va ko'nikmalarni talab qiladi. Malakali xodimlarning yetishmasligi yoki xodimlarni o'qitishdagi qiyinchilik raqamli markirovkani amalga oshirishni sekinlashtirishi va kompaniya samaradorligini pasaytirishi mumkin.
- Maslahat: Xodimlarni o'quv dasturlari bilan tayyorlang va malaka talablarini minimallashtiradigan oddiy, ishlatish uchun qulay markirovka yechimlarini tanlang.
5. Import qilinadigan tovarlarni markirovkalashni qanday soddalashtirsa bo’ladi?
- Import qiluvchilar tovarlarni mamlakatga kirishdan oldin markirovkalashi shart. Bu xorijiy ishlab chiqaruvchilar va AIK kabi qo'shimcha hujjatlar bilan muvofiqlashtirishni talab qiladi. Agar mahsulotlar Data Matrix kodlarisiz yoki xatolar bilan yetib kelsa, tovarlar chegarada ushlab turilishi va moliyaviy yo'qotishlarga olib kelishi mumkin.
- Yechim: Chegaradagi kechikishlar va qo‘shimcha xarajatlarning oldini olish uchun tovarlarni import qilishdan oldin ularning markirovkalanganligini tekshiring va boshqarish uchun avtomatlashtirilgan tizimlardan foydalaning. Smartup sizga bu borada yordam beradi!
6. EHFni shakllantirishda qanday xatolardan qochish kerak?
- Markirovkalangan mahsulotlarni chakana savdo nuqtalariga jo'natishda ko'pincha elektron hisob-fakturalarda (EHF) raqamli kodlar bilan xatolar yuzaga keladi. Agar mahsulotdagi va hujjatlardagi kodlar mos kelmasa, bu oldindan yaratilgan EHFga o'zgartirishlar kiritishni talab qiladi, bu esa ishlamay qolishga, yetkazib berish zanjiridagi kechikishlarga olib keladi, shuningdek, agar mijoz qabul qilishdan bosh tortsa, tovarlarning qaytarilishi va yo'qotishlarga olib kelishi mumkin.
- Yuk tashish vaqtida EHFni chiqarish imkoniyati. Ko'pgina kompaniyalar EHF va mahsulotdagi markirovka kodlaridagi nomuvofiqlikni oldini olish uchun har bir mijoz uchun yuklash paytida EHFni oldindan tayyorlaydilar va tovarlarni tarqatadilar, bu esa mijozning tovarlarni qabul qilishdan bosh tortishiga va yetkazib beruvchining omborga qaytib kelishiga olib kelishi mumkin. Bizning yechimimizdan foydalangan holda, yetkazib beruvchi EHFni jo'natish vaqtida to'g'ridan-to'g'ri chiqarishi mumkin, bu esa unga kerak bo'lganda buyurtmani to'g'rilash va qaytib kelmaslik imkonini beradi.
7. Moliyaviy risklarni qanday kamaytirish va jarimalardan qochish kerak?
- Noto'g'ri markirovkalash yoki ma'lumotlarni davlat tizimlariga o'z vaqtida taqdim etmaslik katta jarimaga olib kelishi mumkin. Bu yetkazib berishning kechikishi tufayli moliyaviy jarimalar va yo'qotishlarga duchor bo'lgan ishlab chiqaruvchilarga ham, distribyutorlarga ham tegishli.
- Maslahat: Soliq.uz va Asl Belgisi tizimlariga maʼlumotlarning oʻz vaqtida uzatilishini nazorat qiling. Mos kelmaslik va kechikishlar xavfini minimallashtiradigan avtomatlashtirilgan yechimlarni amalga oshirish.
8. Ta'minot zanjirida kechikishlarni qanday oldini olish mumkin?
- Markirovkadagi nosozliklar butun ta'minot zanjiriga salbiy ta'sir ko'rsatishi mumkin. Ishlab chiqaruvchilar liniyalarning uzilishlarini boshdan kechirishi mumkin, distribyutorlar yetkazib berishda kechikishlarga duch kelishi mumkin va chakana sotuvchilar javonlarning yetishmasligiga duch kelishi mumkin.
- Yechim: Nosozliklarni oldini olish va ta'minot barqarorligini ta'minlash uchun markirovkalashning barcha bosqichlarini monitoring qilish tizimini joriy etish va mahsulotni kuzatish jarayonini avtomatlashtirish.
Raqamli markirovkalash qoidalarini buzish oqibatlari qanday?
Raqamli markirovka qoidalarini buzish O‘zbekiston Respublikasi Soliq kodeksining 227-1-moddasida nazarda tutilgan jarimaga sabab bo‘ladi. Kompaniyalarga nima tahdid soladi:
- Birinchi qoidabuzarlik oxirgi chorak uchun sof daromadning 2% miqdorida jarima hisoblanadi.
- Takroriy qoidabuzarlik - oxirgi choraklik sof daromadning 20% miqdorida jarima.
Masalan: X kompaniyasi o‘tgan chorakda 500 million so‘m daromad oldi.
Birinchi qoidabuzarlik: jarima sof daromadning 2 %ini tashkil qiladi.
500 million so‘mdan 2 % = 10 million so‘m.
Takroriy qoidabuzarlik: jarima choraklik sof daromadning 20 %ini tashkil qiladi.
500 mln so'mdan 20% = 100 mln so'm.
Shunday qilib, birinchi qoidabuzarlik uchun korxonadan 10 million so‘m, ikkinchi qoidabuzarlik uchun esa 100 million so‘m undiradi.
Smartup markirovkalangan mahsulotlar bilan muammosiz ishlashingizga qanday yordam beradi?
Biz sizga yordam beradigan yechimlarni taklif qilamiz:
- Markirovka hisobotlarini avtomatik ravishda Asl Belgisiga yuborish.
- Ombor xodimlari, buxgalterlar va ekspeditorlar ishini soddalashtirish
- Smartupda markirovka kodlarini buyurtma qilish va birlashtirish.
- Chakana savdo nuqtasida tovarlarni jo'natishda EHF yaratish.
- Ombordagi markirovkalangan mahsulotlarning aniq hisobini yuritish.
Raqamli markirovkani bugundan boshlang! Bizning yechimimiz jarimalardan qochishingizga qanday yordam berishini bilish uchun Smartup.uz saytida taqdimotga buyurtma bering.
